Sposoby leczenia nierówności kończyn dolnych

Nierówności kończyn dolnych są efektem wad wrodzonych, pourazowych, zmian pozapalnych lub idiopatycznych. Są one nie tylko problemem estetycznym i psychologicznym, ale przede wszystkim przyczyną powstawania zaburzeń w całym narządzie ruchu. W poniższym wpisie zasygnalizowane są sposoby leczenia nierówności kończyn dolnych. 

Niewielka nierówność kończyn dolnych (około 1-1,5 cm) jest obserwowana u 5-10% zdrowej populacji. Przyjmuje się, że w przypadku nieco większych nierówności tj. do 3 cm, zalecane jest stosowanie specjalnych wkładek do butów, które ułatwiają poruszanie się i zapobiegają powstawaniu zmian w narządzie ruchu. Jeśli nierówność jest większa niż 3 cm, zaleca się podjęcie leczenia operacyjnego. Powyższe 3 cm skrótu kończyny jest wartością umowną. Zupełnie inne następstwa spowoduje skrót 3 cm u osobnika o wzroście 190 cm niż u osobnika o wzroście 150 cm. Dlatego wskazania do leczenia operacyjnego nierówności kończyn wymagają indywidualnego podejścia uwzględniającego wiele czynników. 

Widocznym objawem nierówności kończyn dolnych jest utykanie i skośne ustawienie miednicy. Konsekwencją tego stanu może być powstanie trwałych zmian w układzie ruchu, najczęściej bocznego skrzywienia kręgosłupa i zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawu biodrowego. Dlatego niezwykle ważne jest szybkie zgłoszenie się do ortopedy i podjęcie leczenia w przypadku rozpoznania nierówności kończyn dolnych. Występujące rzadziej nierówności kończyn górnych nie powodują aż tak poważnych następstw obrębie narządu ruch jak nierówności kończyn dolnych. Wymagają one leczenia jedynie w przypadkach dużych skrótów, często współistniejących z poważnymi deformacjami. 

Operacyjne metody leczenia kończyn dolnych 

Korektę nierówności kończyn dolnych można osiągnąć poprzez zablokowanie rosnącej chrząstki wzrostowej kończyny dłuższej, skrócenie kończyny dłuższej lub stosowane obecnie najczęściej wydłużenie kończyny krótszej. Efekt ten można osiągnąć poprzez pobudzanie aktywności chrząstki wzrostowej, wydłużanie poprzez przecięcie i powolne rozciąganie (dystrakcję) kości w tempie około 1 mm na dobę. Zatem powstanie regeneratu kostnego długości 3 cm zajmuje 30 dni. Następna faza to okres 3-miesięcznej stabilizacji, kiedy to nowo powstała kość podlega mineralizacji i jest gotowa do przyjęcia obciążeń ciężarem ciała. Zazwyczaj stosuje się ten ostatni sposób, a najbardziej popularne techniki, które się w nim wykorzystuje, to metoda Ilizarowa i wydłużanie na gwoździu śródszpikowym samo-wydłużającym się (rzadko stosowana z uwagi na bardzo duże koszty i dłuższy okres leczenia). Wybór metody leczenia zależy od wieku pacjenta i obecności dodatkowych deformacji kończyn. Metoda Ilizarowa z zastosowaniem stabilizatora zewnętrznego jest bardziej uniwersalna, ponieważ pozwala na jednoczesne wydłużanie kończyny i korekcję bardzo dużych deformacji kończyn we wszystkich płaszczyznach oraz umożliwia choremu podczas procesu leczenia poruszanie się z pełnym obciążaniem operowanej kończyny. W przypadkach nierówności kończyn górnych stosujemy również metodę Ilizarowa w różnych modyfikacjach zwłaszcza w odniesieniu do skrótów przedramienia, gdzie bardzo istotnym jest zachowanie jego ruchomości rotacyjnej podczas długotrwałego procesu leczenia.